Sáng 21/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 8, Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. 

Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) quan tâm xoay quanh vấn đề trách nhiệm chủ trì việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh.

Theo Tờ trình và dự thảo Luật, Chính phủ trình 2 phương án: Phương án 1, sửa đổi theo hướng giao cơ quan trình dự án chủ trì việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh; cơ quan thẩm tra phối hợp với cơ quan trình trong việc tiếp thu, chỉnh lý. Phương án 2, cơ bản như hiện nay là giao cơ quan thẩm tra chủ trì việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh; cơ quan trình phối hợp với cơ quan thẩm tra trong việc tiếp thu, chỉnh lý.

Trước vấn đề trên, nhiều ĐB đã bày tỏ băn khoăn về việc “đổi vai” đó là giao cơ quan trình dự án chủ trì việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh.  

Khi chủ thể giải trình không phải là Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) như khoản 7 của dự thảo Luật thì sẽ rất khó định lượng được sự ủng hộ của Quốc hội để thông qua luật, nhất là khi việc tiếp thu, giải trình ý kiến của ĐBQH không thỏa đáng.ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) cho rằng, việc "đổi vai" không phải là vấn đề mới, trước đây Chính phủ đã từng đề xuất nhưng Quốc hội đã không đồng tình với quyết định trên. Nếu cơ quan trình sau đó lại vào vai chủ thể thẩm định và báo cáo trước Quốc hội sẽ không ổn, sẽ khó tròn vai vì bảo vệ chính sách của mình trước Quốc hội là vấn đề không hề đơn giản vì có rất nhiều ý kiến khác nhau của các ĐBQH. 

Từ những phân tích này, ĐB Mai Hoa đề nghị không nên đặt ra phương án đổi vai đồng thời bổ sung quy định để bảo đảm quy trình phối hợp giữa cơ quan thẩm tra và cơ quan trình luật để bảo đảm tính chặt chẽ và rõ trách nhiệm của từng bên. 

Về lâu dài, có thể tham khảo cách làm của Quốc hội một số nước là bên cạnh Ủy ban Pháp luật nên chăng Quốc hội có một cơ quan xây dựng pháp luật gồm các chuyên gia giỏi về các lĩnh vực để giúp Quốc hội có thể thiết kế, hoàn thiện dự thảo Luật, vừa bảo đảm tính chuyên nghiệp và bảo đảm hiệu quả trong công tác lập pháp.

ĐB Nguyễn Mai Bộ (An Giang) thẳng thắn nêu thực tiễn hoạt động tiếp thu trong thời gian vừa qua có đến 80% các bộ, ngành không muốn tiếp thu ý kiến của các ĐBQH.

Theo ĐB Nguyễn Mai Bộ, luật bất  cập, yếu kém do 2 nguyên nhân. Nguyên nhân thứ nhất là do con người. Hai là do một số Uỷ ban của Quốc hội không mạnh dạn thực hiện kết luận của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, kiên quyết trả lại luật không đảm bảo chất lượng.

Đồng quan điểm, ĐB Trần Thị Hằng (Bắc Ninh) cho rằng nên giữ nguyên như hiện nay, tránh xáo trộn. Thực tế cho thấy việc giao cơ quan thẩm tra chủ trì việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh như luật hiện hành vẫn đang phát huy tác dụng tốt; một số vấn đề vướng mắc, bất cập là do quá trình thực thi chưa tốt, chưa phát huy đầy đủ trách nhiệm của các cơ quan tham gia vào quá trình này. Song, cần phải có sự đổi mới, cải tiến về quy trình, cách làm theo hướng hiệu quả, thực chất hơn để khắc phục những bất cập, hạn chế trong công tác phối hợp hiện nay, tăng cường trách nhiệm của từng cơ quan và nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nhất là trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh.

ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) phân tích: Năm 2002, Quốc hội khóa XI đã sửa đổi Luật Ban hành, theo đó một trong những trọng tâm đổi mới là giao cho cơ quan thẩm tra chủ trì việc tiếp thu, giải trình và trong suốt 17 năm Quốc hội đã thực hiện theo cơ chế này. Tại thời điểm đó, đề xuất sửa đổi việc giao Ủy ban thẩm tra tiếp thu, giải trình là thực hiện đúng vai trò lập pháp của Quốc hội, cụ thể hóa Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII nhằm góp phần khắc phục tính cục bộ trong soạn thảo các dự án luật, bảo đảm lợi ích người dân, doanh nghiệp. 

“Không có lý do gì để Quốc hội khóa XIV không duy trì những thành quả Quốc hội trước đây đã để lại”, ĐB Vũ Thị Lưu Mai nói.

Trong khi đó, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP. Hồ Chí Minh) đặt vấn đề: Thời gian qua, việc tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật đã thực chất hay chưa, đã tiếp thu được ý kiến  của nhân dân, chính kiến của ĐBQH chưa?. 

Theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, cơ quan nào chủ trì tiếp thu cần đánh giá lại tác động của vấn đề này trên cơ sở khách quan, lý luận rõ ràng, kết tinh được ý chí của nhân dân, vai trò, quyết định của ĐBQH trong tham gia quá trình xây dựng luật.

Nêu tình trạng thời gian qua, có tình trạng luật ban hành vài năm đã phải sửa đổi. Việc sửa đổi là do yêu cầu thực tế cuộc sống hay chất lượng chưa tốt?. Hay tình trạng các dự án Luật thường xuyên “rút ra, cho vào”, “vừa thiết kế vừa thi công”..., ĐB Mai Hồng Hải (Hải Phòng) đặt câu hỏi: Vậy đâu là nguyên nhân?. 

Theo ĐB Mai Hồng Hải, nguyên nhân sâu xa là do công tác hoạch định chính sách và phân tích chính sách. Phân tích chính sách hiệu quả là tiền đề quan trọng trong xây dựng luật, cần được quan tâm, chú trọng.../.

Theo: Dangcongsan.vn