Bạn đánh giá: 3 / 5

1. Yếu tố tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

1.1. Vị trí địa lý :

Tên gọi Lạc Sơn có từ năm 1887, thuộc đất động Lạc Thổ (1466), châu Lạc Yên (1836). Trong khoảng 1866 – 1975, Lạc Sơn là một huyện của tỉnh Hòa Bình, rồi thuộc tỉnh Hà Sơn Bình (1975 – 1991) và trở lại tỉnh Hòa Bình từ năm 1991 đến nay. Huyện Lạc Sơn nằm ở phía Nam tỉnh Hòa Bình, cách thành phố Hòa Bình 56km. Nằm trong tọa độ địa lý 20^o21' - 20^o37' vĩ bắc và 105^o21' - 105^o kinh đông.

- Phía Bắc giáp với huyện Kim Bôi và huyện Cao Phong;

- Phía Nam giáp với huyện Thạch Thành (tỉnh Thanh Hóa);

- Phía Đồng giáp huyện Yên Thủy;

- Phía Tây giáp huyện Tân Lạc.

1.2 Địa hình :

Huyện Lạc Sơn có độ dốc theo hai hướng Tây Bắc xuống Đông Nam và hướng Bắc xuống hướng Nam. Xét về vị trí địa lý và địa hình, có thể chia huyện thành 3 vùng:

- Vùng thấp: Bao gồm thị trấn Vụ Bản và các xã dọc theo sông, suối lớn như: Sông Bưởi, Suối Cái, Suối Bìn, Suối Yêm Điềm... Đây là vùng thấp, đồng bằng. Phần lớn các xã vùng này có đường quốc lộ, tỉnh lộ chạy qua.

- Vùng cao: Bao gồm 05 xã nằm ở phía Tây và phía Bắc huyện. Đặc điểm chung của các xã này là nằm ở vị trí cao so với mặt nước, xa trung tâm huyện, xa hệ thống giao thông quốc lộ, tỉnh lộ, địa hình hiểm trở, đồi núi cao.

- Vùng sâu - xa: Bao gồm 8 xã phía Tây và phía Đông huyện. Đặc điểm chung của vùng này là vùng sâu, tấp nhưng nằm giữa hệ thống núi đá cao, nằm xa trung tâm huyện, xa hệ thống giao thông quốc lộ, tỉnh hộ, giao thông nội bộ khó khăn.

1.3 Khí hậu thủy văn

Lạc Sơn nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ trung bình là 23⁰C. Lạc Sơn nằm gần như trọn vẹn trong tiểu vùng khí hậu IV, do đó sự ảnh hưởng của yếu tố khí hậu trên địa bàn huyện khá đồng nhất.

Lượng mưa trung bình năm khoảng 1.950mm nhưng phân bổ không đều, mưa nhiều từ tháng 5 đến tháng 10, tập trung vào các tháng 7, 8, 9. Từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau lượng mưa thường không đáng kể. Độ ẩm trung bình năm là 84%, sự chênh lệch giữa các tháng khá lớn, tháng cao nhất (tháng 3) là 90% và tháng thấp nhất (tháng 12) là 24%.

Sông Bưởi là sông lớn nhất của huyện Lạc Sơn, có độ dài 125km. Đây là thượng lưu của Sông Con và là chi lưu của Sông Mã. Sông Bưởi được hình thành từ 3 nhánh chính: Nhánh Suối Cái, Suối Yêm Điềm, Suối Bìn là nguồn tưới và trục tiêu của huyện. Đây là nguồn cung cấp nước chủ yếu cho sản xuất nông nghiệp cũng như phục vụ cho các hoạt động dân sinh của các xã nằm dọc theo bờ sông. Ngoài ra, các ao, hồ, đầm của Lạc Sơn mặc dù phân bố không đồng đều nhưng cũng đóng vai trò quan trọng cho công tác tưới tiêu và là tiềm năng to lớn cho phát triển thủy văn.

1.4. Đất đai: 

(1) Xét về tính chất đất: Đất đai của huyện Lạc Sơn được chia làm nhiều loại có nguồn gốc phát sinh khác nhau, đó là:

- Đất đỏ vàng phát triển trên đá phiến thạch sét, loại đất này phân bố chủ yếu ở vùng đồi, thuộc các xã vùngsâu-xa, và một số xã vùng cao-xa. Loại đất nàyphù hợp với cây ăn quả, cây công nghiệp và trồng rừng.

- Đất sói mòn trơ sỏi đá: Loại đất này chủ yếu tập trung các xã vùng cao của huyện. Tuy không có khả năng khai thác để phát triển sản xuất nông nghiệp nhưng có thể sử dụng cải tạo để trồng cỏ, phục vụ cho phát triển chăn nuôi đại gia súc.

- Đất trồng lúa: Bao gồm đất đồng ruộng, đất phù sa Sông Bưởi, đất thung lũng. Loại đất này chủ yếu tập trung ở vùng thấp.

Đất đai ở Lạc Sơn có độ mùn khá, độ PH phổ biến 4,5 - 5,5 phù hợp với nhiều loại cây trồng.

Tính chất đất đai khác nhau được phân bố trên các vùng khác nhau sẽ tạo điều kiện để Lạc Sơn có thể phát triển nông nghiệp theo hướng chuyên môn hoá quy mô lớn theo vùng để có một nền nông nghiệp đa dạng hoá trên toàn huyện.

(2) Xét về quỹ đất: Tổng diện tích tự nhiên 58.746,19 ha. Trong đó: Đất sản xuất nông nghiệp: 13.022,41 ha, chiếm 22,16%; Đất lâm nghiệp: 36.856,58 ha, chiếm 62,7%; Đất chuyên dùng: 2.389,44 ha chiếm 4,06%; Đất ở: 2.619,97 ha, chiếm 4,56%; Đất chưa sử dụng: 1.651,49 ha, chiếm 2,81%.

2. Các nguồn tài nguyên chủ yếu.

2.1. Tài nguyên khoáng sản

Trên địa bàn huyện Lạc Sơn có một số mỏ khoáng sản như sau: (1) mỏ than, thuộc địa bàn các xã Mỹ Thành (giáp Kim Bôi), Vũ lâm, Thượng Cốc, Yên Nghiệp; (2) Quặng sắt: được phát hiện và khai thác ở xã Quý Hoà; (3) Mỏ vàng: ở xã Ngọc Lâu; (4) Núi đá: có ở phần lớn các xã vùng cao.

2.2. Tài nguyên nước

Tài nguyên nước của Lạc Sơn được cung cấp chủ yếu bằng 3 nguồn chính: Nước mặt, nước ngầm và nước mưa tự nhiên.

- Nước mặt: Có nguồn chính từ con sông Bưởi và suối nhánh sông Bưởi, với diện tích là 1040,53 ha, trữ lượng nước lớn về cả mùa mưa và mùa khô. Đồng thời với 413,88 ha diện tích đất mặt nước ao, hồ, đầm và diện tích mặt nước chuyên dùng là nguồn cung cấp nước quan trọng của các xã trong huyện.

- Hệ thống hồ đập: Do điều kiện địa hình dốc khá rõ ràng từ Tây Bắc xuống Đông Nam và từ Bắc xuống Nam, nên hệ thống hồ đập được xây dựng khá nhiều trên toàn huyện, nhất là các xã như: Quý Hoà, Miền Đồi, Tự Do, Xuất Hoá, Định Cư.

- Nước ngầm: Trên địa bàn Lạc Sơn, có mỏ nước khoáng trên địa bàn xã Quý Hoà, độ khoáng hoá thấp, không chứa độc tố và các kim loại nặng, có thể dùng làm nước uống, phát triển du lịch chữa bệnh, nghỉ dưỡng khá tốt được. Nguồn nước ngầm khác hiện được khai thác chủ yếu cho các ngành công nghiệp và sinh hoạt của nhân dân trong toàn huyện thông qua hệ thống giếng đào, giếng khoan.

- Nước mưa: Với lượng nước mưa trung bình 1.950 mm trong năm, đây là nguồn nước bổ sung cho các ao, hồ đầm và cho các sinh hoạt khác của nhân dân.

2.3. Tài nguyên rừng.

Tổng diện tích đất lâm nghiệp huyện Lạc Sơn là 36.856,58 ha, chiếm 62,7% tổng diện tích đất tự nhiên, tập trung chủ yếu ở các xã vùng núi cao.

2.4. Tài nguyên du lịch

Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và lịch sử đã tạo cho Lạc Sơn nhiều tiềm năng phát triển du lịch:

       (1) Dòng sông Bưởi chảy dài trên toàn huyện với lượng nước phong phú, phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân địa phương; nguồn nước suối khoáng (xã Quý Hoà) có trữ lượng cao, chất lượng tốt.

       (2) Hệ thống danh lam thắng cảnh hang động, núi đá tự nhiên, đa dạng, kết hợp với hệ thống rừng, nhất là rừng quốc gia Cúc Phương, trải dài theo địa giới của 6 xã Vùng Đại Đồng (tên gọi hiện nay) và 3 xã Vùng Cao ở phía Tây của huyện.

       (3) Hệ thống đình, đền, chùa, miếu, các di tích lịch sử, lễ hội đặc biệt là các dấu tích lịch sử độc đáo như: “hạt thóc ngàn năm”, “hoa hậu xứ mường”, vua mường, chế độ quan lang... (xã Tân Lập), lịch sử vùng Mường Vang, “Miếu cây thông” nằm trên vùng núi cao xã Quý Hoà cao 1.073 m so với mặt biển, với núi non trùng điệp, cảnh quan thiên nhiên hũng vĩ, khí hậu mát mẻ trong lành..., tất cả là những dấu tích thể hiện bề dầy truyền thống lịch sử, nền văn hoá thời tiền sử, của nguồn gốc xứ mường, của văn hoá Hoà Bình nổi tiếng thế giới.

3. Tiềm năng phát triển:

(1) Khả năng tổ chức nền nông nghiệp chuyên môn hoá theo vùng

Nhìn chung trên toàn huyện, có thể phát triển một nền nông nghiệp đa dạng hoá phù hợp với điều kiện tự nhiên, đất đai cũng như địa hình của Lạc Sơn như: Lúa, hoa mầu, cây công nghiệp, cây ăn quả, trồng rừng, phát triển chăn nuôi đại gia súc, tiểu gia súc, gia cầm, nuôi trồng thuỷ sản.

Có thể chia ra một cách khá rõ rệt thành 3 vùng theo địa hình và chất đất:

- Vùng thấp (1): Bao gồm thị trấn và các xã nằm dọc theo chiều dài của sông Bưởi: Sẽ là phát triển chuyên môn hoá theo quy mô lớn trồng lúa và rau chất lượng cao do chất đất ở đây là đất phù sa, phì nhiêu mầu mỡ.

- Vùng cao (2): Bao gồm các xã vùng cao phía Tây và phía Bắc: Phát triển chuyên môn hoá trồng rừng, cây công nghiệp giá trị cao, chăn nuôi đại gia súc.

- Vùng sâu- xa (3): Bao gồm các xã vùng sâu phía Tây và phía Đông huyện: Phát triển chuyên môn hoá cây ăn quả, cây công nghiệp, chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi trồng thuỷ sản.

(2) Khả năng tổ chức và phát triển vùng động lực trên địa bàn huyện.

Trên cơ sở phân nhóm vùng và tổ chức sản xuất theo hướng chuyên môn hoá, sẽ là điều kiện tốt để áp dụng các mô hình tổ chức sản xuất tiên tiến nhằm tận dụng triệt để lợi thế nhờ quy mô nâng cao hiệu quả và tính hàng hoá, có thể tạo ra những bước đột phá trong phát triển, định hướng được những vùng động lực cho tăng trưởng kinh tế của huyện. Có thể phân vùng theo hướng:

+ Nông nghiệp: đất đai nông nghiệp cho phép phát triển mạnh trồng lúa cao sản, hoa mầu, rau chất lượng cao.

+ Công nghiệp: nhiều mỏ khoáng sản như than, đá vôi, nhiều khu cụm công nghiệp đã và sẽ được xây dựng, nhiều làng nghề truyền thống.

+ Thương mại dịch vụ: với vị trí cửa ngõ giao thương giữa tỉnh Hoà Bình và các tỉnh Bắc Trung bộ; Du lịch: với các dấu tích của một nền văn hoá đặc trưng nguồn gốc xứ mường.

(3) Khả năng phát triển du lịch văn hoá, lịch sử và sinh thái nghỉ dưỡng

Huyên Lạc Sơn là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, văn hoá, là một trong những nơi để lại dấu tích của nền văn hoá thời tiền sử, nền văn hoá Hoà Bình nổi tiếng thế giới, là mảnh đất với nhiều danh lam thắng cảnh kỳ vĩ, nhiều hang động và là nơi có vựa lúa lớn nhất tỉnh Hoà Bình. Đây sẽ là một điều kiện thuận lợi cho việc phát triển du lịch truyền thống, lịch sử, văn hoá và tín ngưỡng. Bên cạnh đó, trên các xã vùng cao của huyện có nhiều hang động, núi đá, thung lũng, rừng cây trùng điệp, nhất là các xã vùng cao phía Tây huyện có tính chất là vùng đệm Cúc Phương; hệ thống hồ đập lớn trên các xã vùng cao phía Bắc, tại đây lại có suối nước khoáng chữ lượng và chất lượng cao, những yếu tố cho phát triển kinh tế vườn đồi ở các vùng sâu của huyện, tất cả là những điều kiện tốt cho phát triển du lịch sinh thái nghỉ dưỡng. Những yếu tố trên đây, nếu tổ chức tốt, đặc biệt là có chiến lược gọi mời các nhà đầu tư sẽ cho phép Lạc Sơn hình thành và phát triển ngành du lịch trở thành ngành mũi nhọn, thúc đẩy phát triển các ngành kinh tế khác trong huyện./.

• Trang trước
• Trang sau